Engels: “De prijs van ruwe olie zal verdubbelen”

ROME – De economische gevolgen van deze laatste oorlog zullen zeer ernstig zijn. Vanwege de centrale politieke rol van Iran, maar vooral omdat de hele wereldwijde economische structuur nog steeds draait om olie en gas. Terwijl we aan de telefoon spreken met Robert Engle, emeritus hoogleraar economie aan MIT en New York University, Nobelprijswinnaar in 2003, verslechtert de situatie. En niet alleen op militair-diplomatiek vlak, met de afgelaste onderhandelingen in Oman: een Israëlische drone raakt de Fajr-e Jam-raffinaderij die voedt op South Pars, 's werelds grootste gasveld aan de zeegrens met Qatar.

En wat gaat Amerika nu doen?

Trump heeft Netanyahu's initiatief vanaf het begin gesteund. Iran, met zijn bondgenoten Houthi, Hezbollah en Hamas, verwoest de wereld al te lang om met rust gelaten te worden. Tegelijkertijd beseft de Amerikaanse regering echter dat de dreiging voor de olieroutes alle programma's voor inflatiereductie zal ruïneren en sluit ze daarom de mogelijkheid uit dat de Fed de rente zal verlagen tot de mate die de president vraagt: er werd zelfs gesproken over een heel procentpunt. Niets meer dan dat, dus de hele economische strategie van de Verenigde Staten moet worden herzien. Vandaag de dag circuleren er gezaghebbende voorspellingen dat als Iran de Straat van Hormuz blokkeert, de prijs van ruwe olie zal verdubbelen tot 150 dollar per vat.

Maar speelt olie nog steeds een belangrijke rol in een wereld die zich richt op hernieuwbare energiebronnen en ‘energiebesparende’ technologieën?

Natuurlijk is dat zo. Nu meer dan ooit, mede door het belang dat olie heeft in de psychologie van investeerders, de echte drijfveer van angst in momenten als deze. Het is waar dat de olie-industrieën te maken hebben met de zogenaamde "eindtijd". Als de Wereldbank in 1975 berekende dat er 0,12 ton olie-equivalent nodig was om duizend dollar aan bbp te produceren, is vandaag de dag 0,05 ton voldoende. Het breekpunt is echter nog niet gepasseerd. Sterker nog, het is nog ver weg. Helaas, voeg ik eraan toe, want de opwarming van de aarde is allesbehalve nepnieuws en de schade aan de planeet wordt met de dag groter.

Hoe zit het dan met de ‘beëindigingstijd’?

"Het is een realiteit. Oliemaatschappijen weten het omdat de beurskoersen dalen, er een geleidelijke consolidatie van de sector plaatsvindt, de diverse CO2-belastingen en andere maatregelen om het gebruik van fossiele brandstoffen te verminderen de economische fundamenten ervan ondermijnen. Toch blijft ruwe olie de belangrijkste grondstof ter wereld. Dit is waar Iran, goed voor 3% van de wereldmarkt, doorslaggevend wordt. Ook voor de mogelijkheid om Hormuz te blokkeren, net zoals de Houthi's de toegang tot de Rode Zee via Bab-el-Mandeb blokkeren. In beide gevallen zijn de geruststellende woorden of slimme bommen van de Amerikanen nutteloos, omdat de circulatie van olietankers al is vertraagd."

Welke lessen kunnen we hieruit leren?

Ik hoop dat Trump hieruit een lesje leert: waarom was het nodig om onzekerheid en verwarring te zaaien, tot het punt dat de grote onderzoekscentra hun groeiverwachtingen aanzienlijk hebben verlaagd en de kwestie van invoerrechten hebben verzonnen? Het zou voor mij voldoende zijn als hij, geconfronteerd met echte problemen zoals deze oorlog, eindelijk het Congres zou raadplegen en niet langer instinctief en onrealistisch zou handelen.